Van IT-baan naar twee pluktuinen. Hoe startte Sam met zijn bedrijf Gelukkige Groentes?

Sam Emons had het zes jaar geleden goed voor elkaar. Een goede baan, genoeg geld en een leuke vriendin. Alleen miste er iets in zijn leven: zingeving. Sam ging op wereldreis en veranderde na terugkomst zijn leven. Nu is hij ondernemer en oprichter van Gelukkige Groentes.

Sam, hoe is Gelukkige Groentes ontstaan?

‘Samen met mijn vriendin heb ik vijf jaar geleden een wereldreis gemaakt van negen maanden.
Ik had daarvoor mijn kantoorbaan opgezegd als verkoper  in de IT. Ik miste zingeving en voldoening in mijn werkzame leven. En tegelijkertijd zag ik dat er uitdagingen waren voor ons als mensen, waaronder voedselvoorziening. Tijdens die reis vroeg ik mezelf af: Wat dan wel? Ik kreeg de kans om te proeven van het werkende buitenleven, zoals in Mongolië en in Cambodja. Op de laatste plek heb ik op een passievruchtenplantage gewerkt. Daar ontdekte ik dat ik het heerlijk vond om buiten te werken.

Terug thuis besloot ik om te kiezen voor het agrarische buitenleven. Ik heb mensen gebeld om te vragen waar ik een stukje grond kon kopen. Grond had ik nodig, omdat mijn wens was om voedsel te produceren voor mensen in de omgeving.
Gelukkig had ik snel een stukje landbouwgrond van 1000 vierkante meter. Hierop ben ik groentes gaan telen voor 25 gezinnen. Ik wilde ontdekken: is deze idyllische droom haalbaar? Kan ik op een dag mijn boterham ermee verdienen? Kan ik het en vind ik het leuk? Iedere week kregen de 25 gezinnen een pakket met daarin allerlei groentes.’

Hoe verliep het eerste jaar?

‘Ik ben gewoon begonnen. In het begin heb ik veel filmpjes bekeken en gelezen over groentes verbouwen. Natuurlijk ging er in het begin het nodige fout. We hadden te veel onkruid.
Maar er ging ook een hoop goed! We verbouwden steeds meer groenten op ons land. Ik ontdekte dat ik door wilde gaan, omdat ik het heel leuk vond. En met vallen en opstaan was ik in staat om groentes voor 25 gezinnen te verbouwen. Wel moest er iets veranderen als ik hier een boterham mee wilde verdienen. Ik besloot een open dag te organiseren om te laten zien hoe we werken. Er was veel enthousiasme en ik vertelde over het idee voor het starten van een pluktuin. Dankzij de vele positieve reacties  ben ik daarmee verdergegaan.’

Wat is een pluktuin?

‘We vonden een locatie bij Malden. Een kilometer ten zuiden van Nijmegen, dus een locatie dichtbij de stad. Deze locatie beslaat 10.000 vierkante meter. Daar zijn we onze eerste pluktuin begonnen. Nog steeds teel ik groentes, maar onze klanten komen naar de tuin toe en oogsten zelf de groentes. Grootste voordeel is dat het 40 tot 50 procent tijd bespaart, want ik hoef ze niet meer te oogsten en te wassen. We zijn toen begonnen met 150 betalende leden. De eerste oogst was wat minder. Als zoiets gebeurt, communiceren wij daarover. Gelukkig leerde we van onze fouten. Halverwege het seizoen bloeide alles hartstikke goed en kregen we 200 leden. Het jaar daarna hadden we zelfs 250 leden. Momenteel zitten we op 275 leden en hebben we ook een locatie in Ooij.’

Hoe werkt een abonnement bij jullie?

‘Voor tien euro per week kun je groentes, kruiden en bloemen plukken, afhankelijk van hoeveel mensen er in een huishouden zitten. Dit komt neer op 335 euro per oogstjaar. De oogsttijd is van mei tot en met december. Je bent lid voor een heel jaar.’

Wat gebeurt er als een oogst mislukt?

‘We delen de risico’s, maar we delen ook de overvloed. Als er heel veel is, krijgen eerst de leden dat. Krijgen de leden het niet op, dan gaat het naar de voedselbank. Maar we delen ook de risico’s. Als een oogst mislukt, communiceren we dit met de leden. Er zijn meer uitdagingen, omdat we geen pesticide en gif gebruiken. Dit is het risico voor de hele gemeenschap. De leden accepteren dat, omdat ze bewust kiezen voor ons concept. Als de spinazie mislukt, dan kopen we geen spinazie in. Na afloop van het seizoen bekijken we wat we in het teeltplan gaan veranderen. Daarbij vragen we ook de leden om suggesties. Het is wel zo dat we continu rekening houden met het aantal leden. Niet alle groentes kunnen bij ons geteeld worden. Dit komt doordat we een beperkte oppervlakte aan grond hebben. Gewassen die veel ruimte in beslag nemen, zoals bloemkool, telen we dan ook niet. Daarvoor in de plaats kiezen we spitskool.’

Wat zijn de uitgangspunten van Gelukkige Groentes?

‘Het uitgangspunt is dat we groentes zo behandelen als we zelf behandeld wilt worden. Dan zijn groentes volgens ons gelukkig. Gelukkige groentes krijg je als je:

1. groentes rustig de tijd gunt om te groeien
2. de groentes verbouwt op een gezonde bodem en
3. geen gif of pesticide gebruikt voor de productie.’

Wat zijn je dromen?

‘Toen ik met Gelukkige Groentes begon, had ik al snel het idee dat Gelukkige Groentes een voorbeeld zou mogen zijn om anderen te inspireren; om impact te maken in verduurzaming en de voedselproductie van Nederland. Het mooie is dat dat al lukt! Verschillende tuinders komen nu al bij ons kijken. Er zijn een heleboel mensen die op zoek zijn naar zinvolle besteding van het werkend leven. En ze voelen de urgentie van bijvoorbeeld de voedselproductie. We zijn nu een zesdaagse opleiding begonnen om zelf een pluktuin te starten: hoe pak je dat nu aan? Hoe kom je tot een bedrijfsplan? We helpen anderen om zelf een pluktuin te beginnen. Dit kunnen we goed laten zien doordat we nu in Malden en Ooij een locatie hebben. We delen de kennis graag, zodat mensen met minder risico een tuin kunnen beginnen.’

Op scholen zie ik ook veel moestuinen ontstaan. Doen jullie daar ook iets mee?

‘We hebben inderdaad meer nevenactiviteiten ontwikkeld. Van bedrijfsuitjes tot schooleducatie voor kinderen, waarbij je samen met een moestuincoach gaat moestuinieren. Alle moestuincoaches hebben van ons een opleiding gehad en zij komen nu wekelijks op de scholen. Kinderen leren daardoor veel over het kweken van groenten.’

In vijf jaar tijd is je leven totaal veranderd. Wat heeft het jezelf gebracht?

‘Ik geniet veel meer van wat ik doe. Gelukkige Groentes is uitgegroeid tot een team van zes mensen. Dat is gewoon leuk. Iedereen heeft dezelfde idealen Het was zeker niet altijd makkelijk. Ik ging terug in salaris, had geen lease-auto meer en liep in mijn oude kloffie door de stad. Maar ik ervaar veel zingeving en ben trots op wat er allemaal is bereikt.’

Tot slot. Wat vind je zelf het leukst om te verbouwen?

‘Bonen, dat is een makkelijke teelt. Ze zijn ook superlekker. Daarnaast vind ik tomaten verbouwen leuk, omdat we ze zelf opkweken totdat ze geplukt worden.’

Wil jij zelf een pluktuin beginnen of wil je elke week verse groentes? Kijk eens op de website van Gelukkige Groentes. Je vindt er heerlijke recepten.

PS: wil je op school of thuis verhalen lezen over de natuur?
Bestel dan het boek Red de elementen.