Van weiland naar weelderig natuurgebied. Anneke Scholte deed het en zoekt opvolger voor tuin.  

Een stuk weiland met zes bomen omtoveren tot een ecologische tuin vol biodiversiteit. Het klinkt als een sprookje. Voor Anneke Scholte was deze droom realistisch. Ze begon ruim twaalf jaar geleden met de Naturentuin. op de Belgisch-Nederlandse grens. Vandaag ga ik met haar in gesprek over haar visie en haar wens om een opvolger te vinden voor haar prachtige Naturentuin.

Waar kwam jouw moed vandaan om een stuk weiland om te toveren tot ecologische tuin?

‘Ik ben opgegroeid met een grote tuin. Mijn ouders zijn vanuit de Randstad verhuisd voor het buitenleven. Werken in de tuin is voor mij gewoon. Als kind genoot ik van de vlinders, bomen en planten. In mijn werkzame leven heb ik ruim vijfentwintig jaar in de zorg gewerkt. Op een gegeven moment ben ik begonnen met een ecologische volkstuin. Een van de kenmerken is van ecologisch tuinieren is dat je geen kunstmest of pesticide gebruikt. Het viel mij op dat veel mensen interesse hebben in tuinieren, maar vaak niet weten hoe het werkt. Welke planten komen wanneer tot bloei? Hoe kun je tuinieren zonder gebruik van kunstmest of pesticide? Veel kennis is verloren gegaan. Ik begon kennis te delen met ouders en kinderen, waardoor ze zin kregen om te tuinieren. Toen ben ik op zoek gegaan naar een stuk grond en ben ik op deze plek uitgekomen.’

Kun je iets meer vertellen over de uitgangspunten van ecologisch tuinieren?

‘Het woord ecologie is afgeleid van oikos. Dat betekent in het Grieks ‘’huis’’. Het woord huis mag je wat ruimer zien. Het is de omgeving waarin je leeft. De straat en je buren horen ook bij jouw huis. logos = leer. Ecologie gaat feitelijk over de leer van alle organismen die in jouw huis leven. In een ecologische tuin houd je rekening met een aantal principes:

1. Je werkt als mens samen met de natuur
2. Je gebruikt geen gif of kunstmest
3. Je zorgt dat planten op een natuurlijke manier kunnen leven en zet ze dus op de voor hen goede plaats
4. Alle afval wordt hergebruikt in de tuin
5. Veel inheemse planten zorgen voor veel dierenleven

Bij een ecologische tuin kijk je naar het geheel. Wij mensen zijn natuur en maken een plek die goed is voor dieren, bodem, planten en water. We imiteren als het ware de echte natuur.’

Het moet een plek zijn waar het voor iedereen fijn is om te komen.

Kun je uitleggen hoe je een evenwichtige tuin maakt?

‘Een tuin met tegenstellingen. Een grote biodiversiteit zorgt voor een grote weerbaarheid. Je krijgt een grote soortenrijkdom door de contrasten die al in je tuin aanwezig zijn te vergroten. Zo krijg je diversiteit in omstandigheden waar allerlei planten zich thuis zullen voelen. Op een grote diversiteit aan planten komt ook een grote diversiteit aan dieren af. Zo heb je niet veel last van plagen want er is evenwicht en dus een sterke tuin.’

Heb je een voorbeeld?

‘We hebben een vijver en een hitteplek. We hebben van gebroken stoeptegels een muurtje gemaakt. Tussen die stoeptegels zitten allemaal beestjes en spinnetjes. Ze houden van warmte en kruipen daartussen. Hierdoor krijg je verschillende elementen in de tuin en is er veel leven.’

De tuin is 2000 vierkante meter groot. Hoe lukt het je om de tuin te onderhouden?

‘Bij de opbouw hielpen er 30 vrijwilligers. Nu zijn er nog vijf mensen aan het werk in de tuin.  De vrijwilligers leren hier hoe je met hoofd, hart en handen kunt tuinieren. Daarnaast zijn er nog wel 100 tuinvrienden. Zij helpen financieel. Daarnaast kun je bij ons ecologische tuinplanten kopen en geef ik advies hoe je een ecologische tuin zelf kunt realiseren.’

Hoe komt het volgens jou dat jongere generaties minder kennis hebben over tuinieren?

‘De afgelopen twintig jaar ging het vooral om een onderhoudsvrije tuin. Het moet makkelijk zijn. Een tuin moet meteen in bloei staan. Maar zo werkt het niet. Veel mensen kopen een plant bij een tuincentrum, maar overzien niet altijd de gevolgen van hun keuzes op de lange termijn. Sommige planten komen niet tot bloei, omdat ze op de verkeerde plek zijn gezet. We kunnen niet alles afdwingen. Iedere plant bepaalt hoe hij wil groeien. Het is belangrijk dat we samenwerken met de natuur en kijken naar wat de plant nodig heeft.’

‘De natuur leert ons om geduld te hebben. Het kost inspanning om een goede tuin te krijgen. Daarnaast is het besef naar de achtergrond gegaan dat wij zelf natuur zijn. Ik ben echter hoopvol, want ik zie dat het terugkomt. Veel mensen komen hier inspiratie opdoen. Ze maken zich zorgen om het klimaat en willen met hun tuin bijdragen. Bijvoorbeeld door planten toe te voegen aan hun tuin.’

Anneke, ik begrijp dat je besloten hebt om deze plek over te dragen. Waarom wil je stoppen?

‘Ik ga met pensioen en zoek een geschikte opvolger. De tuin ligt er prachtig bij. Er is een geweldige basis om de tuin door te ontwikkelen. Het zou fijn zijn als dat iemand is met nieuwe energie en ideeën. Ik kijk ernaar uit om tijd te hebben voor andere dingen.’

Kan iedereen met groene vingers deze tuin overnemen?

‘Ja! Wel is van belang dat je de uitgangspunten van de Naturentuin respecteert. In die twaalf jaar heb ik een groot netwerk opgebouwd van samenwerkingspartners en vrijwilligers. Het is fijn als dit wordt voortgezet. Daarnaast moet het iemand zijn die houdt van uitdagingen. Je krijgt natuurlijk ook weleens te maken met tegenslag, zoals een boom die omvalt of droge seizoenen.’

Welke lessen heb jezelf geleerd door het tuinieren?

‘De natuur is steeds in beweging. In de afgelopen twaalf jaar moest ik zelf over grenzen heen. Na de eerste jaren was het lastig. Het waren droge jaren. Dit was voor mijzelf een uitdaging, want zou de tuin het overleven zonder water? Dat bleek inderdaad zo te zijn. Planten hebben overlevingsstrategieën en dat zie je pas als je een poos niets doet. We zijn slechts twee plantensoorten kwijtgeraakt. Ook ben ik net, als de natuur, in de winter minder gaan doen. Het eerste jaar deed ik nog van alles, maar dat is niet nodig. De winter is een rustperiode, waarna de natuur in de lente weer tot bloei kan komen.’

Wil jij een bezoekje brengen aan de Naturentuin? Of heb je interesse om de tuin over te nemen? Bekijk alle activiteiten en openingstijden op de website.

PS: wil je op school of thuis verhalen lezen over de natuur?
Bestel dan het boek Red de elementen.