Hoe help je een kind met verlies?

Vroeg of laat krijgt ieder kind te maken met verlies. Volgens Riet Fiddelaars, rouwexpert, zijn hechten en rouwen twee vormen van dezelfde medaille. Zodra een kind geboren wordt, zal het zich gaan hechten. Later zal het in het leven te maken krijgen met rouw, omdat iemand er niet meer is of omdat een verlangen niet wordt beantwoordt. In mijn nieuwste blog vertel ik meer hoe je een kind kan helpen met verlies, want een goed gevulde gereedschapskist helpt om alles een plekje te geven.

1. Emoties mogen er zijn

Het is menselijk om kinderen te beschermen. Dit doe je als ze nog niet kunnen zwemmen en bij een vijver aan het spelen zijn. Je zegt dan dat je het fijner vindt als ze op het gras verder gaan. Maar in verdrietige en angstige periodes is het anders. Een kind voelt aan dat het anders is. Er is bijvoorbeeld meer stilte of er wordt meer gehuild.

Het is ontzettend belangrijk om kinderen al jong te leren dat emoties erbij horen. Ook als er nog geen overlijden is. Zo leren kinderen dat emoties er mogen zijn en dat ze als ze verdrietig, boos of blij zijn bij hun ouders terecht kunnen. Dit is essentieel om later ook om te kunnen gaan met rouw. Een kind hoeft het niet alleen te doen, maar als kinderen niet leren dat emoties er mogen zijn dan doet het kind het later wel alleen. En als een kind te maken krijgt met verlies dan zoekt het geen troost. Juist bij rouwen is het zoeken van steun essentieel en mag een kind leren dat het om hulp mag vragen.

2. Vertel de waarheid

Dood zijn is geen slapen. Vertel dan ook niet dat een volwassene even gaat slapen, want een kind denkt dat die persoon er morgen weer is. Neem een kind op je schoot en vertel de boodschap. Een kind herinnert zich later misschien niet zoveel, maar de warmte en aandacht wellicht wel. Hoe ouder kinderen zijn hoe meer ze kunnen bevatten. Pas de informatie dan ook aan op de leeftijd van het kind. Er zijn ook heel veel mooie boekjes om dit te vertellen. Zelf heb ik een verhaal geschreven over Mevrouw Mia. Het komt uit het boek ‘Avonturen in Boekenatlas’. Ze leest alle dieren in de jungle voor, maar op een dag is ze heel erg oud. Het voorlezen gaat niet meer. Dit verhaal kan erg helpen om dood gaan bespreekbaar te maken en de mooie herinneringen met elkaar te blijven delen. Het boek is voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar.

3. Een kind verwerkt door spel

Volwassenen praten over verdriet. Kinderen doen dat op een andere manier. Ze doen dat via spel. In het poppenhuis gaan vader en moeder scheiden of gaat de buurman dood. Ze laten legopoppetjes uit de auto vallen of bouwen een ziekenhuis, omdat opa daar door is gegaan. Spel is voor kinderen een manier om het te verwerken. Zorg als volwassene dat je er soms bij bent en open vragen stelt. Als je merkt dat ze liever spelen, dan is dat ook goed. Het feit dat je er voor een kind bent is voldoende.

Als je merkt dat de dood blijft terugkeren in het spel dan kun je ook samen een gedenkplankje maken in een kamer op school of thuis. Je kunt een foto met een (led)-kaarsje ergens neerzetten of een knuffel geven voor troost.

PS ik schrijf vaker verhalen over rouw. In het boek Avonturen in Boekenatlas kun je het verhaal Mevrouw Mia leest voor. Dit is voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar, maar ook veel volwassenen vinden het een fijn verhaal om te lezen. Het helpt bij verwerking. Bestel het boek direct.

Creatieve groet,
Saskia van den Brand