10 redenen om leerlingen te laten schrijven met de hand

Een boodschappenlijstje of een brief schrijven. Kies je voor digitaal of schrijf je met de hand? Ik hoef het eigenlijk niet te vragen. Steeds minder mensen schrijven. En ook onze scholen wordt veel minder geschreven dan vroeger. Dit is ontzettend jammer, want schrijven met de hand heeft ontzettend veel voordelen. Ik pleit dan ook op iedere basisschool om leerlingen zoveel mogelijk te laten schrijven met de hand! Nieuwsgierig waarom? Ik heb tien redenen voor je op een rijtje gezet.

1. Je wordt creatiever

Heb je je ooit afgevraagd waarom Carry Slee al haar boeken met pen en papier schrijft? Ze wordt er creatiever van. Ik merk dit zelf ook. Ik schrijf niet alle verhalen met de hand, maar de basis wel. Het zorgt voor meer contact met mijn hoofd en gevoel.

2. Een kijkje in iemands ziel

Er zit een groot verschil tussen schrijven met de hand en op de computer. Als je alleen een blaadje voor je hebt, kom je vanzelf bij de kern. Leerlingen schrijven vaak hele fantasieverhalen, maar de kern van iemand zit er altijd in. Je leest waar iemand mee zit of wat er recent is gebeurd. Dit komt, omdat je jezelf altijd meeneemt als je schrijft. Je kunt je niet verstoppen. Bij typen is dit toch anders. Het komt minder vanuit wie jezelf bent. Je kunt als leerkracht veel informatie halen uit de geschreven verhalen.

3. Motorische ontwikkeling

Tot een paar jaar geleden waren er weinig kinderfysiotherapeuten die zich bezighielden met het verbeteren van schrijfvaardigheden bij kinderen. De laatste jaren neemt het steeds meer toe. Dit is niet zo gek, want het aantal schrijfuren daalt. Hierdoor neemt de motorische ontwikkeling af. Goed leren schrijven kan alleen als je heel veel oefent. En juist dat doen kinderen niet meer, waardoor kinderfysiotherapeuten worden ingezet. Dit zou niet nodig zijn als op scholen meer geschreven gaat worden met de hand. Schrijven is niet makkelijk. Je moet je heel goed concentreren. Heel veel hersendelen zijn actief, waardoor je in feite je grote en fijne motoriek traint.

4. Concentratie

Schrijven met de hand is hard werken. Je kunt niets opzoeken en moet alles uit jezelf halen. Dit zijn kinderen niet gewend, want meestal is er wel een Chromebook in de buurt. Een verhaal heb je niet binnen vijf minuten geschreven. Je moet je concentreren. Het is niet alleen beter om te schrijven met de hand, maar ook om te leren. Leerlingen die aantekeningen maken tijdens de les onthouden de stof beter. Dit blijkt zowel op de korte als op de lange termijn.

5. Schrijven zorgt voor meer letter- en tekstbegrip

Letters schrijven zorgt voor betere herkenning. Het intoetsen van letters is op een toetsenbord bij alle letters hetzelfde. Uit onderzoek blijkt dat schrijven zorgt voor meer letter- en tekstbegrip.

6. Je hebt geen online afleiding

Als je met de hand schrijft heb je geen online afleiding. Je kunt niet even een grappig filmpje kijken. En juist daarom is het zo fijn. Even uit de digitale wereld is voor iedereen goed!

7. Schrijven creëert structuur

Bij leerlingen kan het soms stormen in hun hoofd. Op een schooldag gebeurt van alles. Schrijven creërt structuur. Ik raad het aan om leerlingen af en toe pen en papier te pakken. Een kind kan dan de problemen letterlijk van zich afschrijven en er ontstaan nieuwe mogelijkheden. Het is niet voor niets dat in de Tweede Wereldoorlog heel veel meisjes dagboeken bijhielden. Het helpt je om met moeilijke situaties om te gaan. Het lucht letterlijk op.

8. Schrijven maakt je rustig

Schrijven met een pen zorgt voor rust in je hoofd. De ritmische beweging maakt je rustig. Het is eigenlijk een soort meditatie.

9. Schrijven leert kinderen zelfdiscipline

Een schrijvend kind leert vooral zelfdiscipline. Een verhaal maken gaat niet vanzelf. Je moet er hard voor werken. Hierdoor leert een kind dat je ergens moeite voor moet doen.

10. Schrijven geeft zelfvertrouwen

Goed leesbaar kunnen schrijven geeft zelfvertrouwen en bevordert impulsbeheersing. De manier waarop iemand schrijft, zegt iets over geconcentreerdheid, onverschilligheid, ergernis of ontroering. Een creatief verhaal pennen kan ieder kind. Hierdoor krijgt het kind zelfvertrouwen en vinden ze opdrachten met taal leuker. Als je schrijft, stimuleer je ook het lezen. Een kind zal tijdens opdrachten vaker zijn eigen zinnen moeten lezen om een nieuwe stukje tekst toe te voegen. Uiteindelijk lukt het ieder kind en dat geeft zelfvertrouwen! Je hebt iets bedacht wat nog niet bestaat.

Tot slot

Eigenlijk zijn er nog veel meer argumenten om vaker pen en papier te gebruiken. Zo helpt schrijven ook bij het ontwikkelen van ruimtelijke oriëntatie. Een kind leert afstanden schatten en goed indelen met letterafstand, woordafstand en regelscheiding. Daarnaast zijn er heel veel historische argumenten om schrijfvaardigheid te stimuleren. Van oudsher heeft de mens sporen uitgezet. Denk aan het tekenen van symbolen. In de ontwikkeling van een kind zien we dit ook terug. Eerst trek je sporen in het zand en daarna ga je spelen met letters. Door het kind niet meer met de hand te leren schrijven zouden we het kind de laatste ontwikkelingstrap wat
betreft hersenontwikkeling, motorische vaardigheid en persoonlijke ontwikkeling
onthouden.

Wil je meer doen met schrijven in de klas? Neem contact met mij op voor de mogelijkheden.

Creatieve groet,

Saskia van den Brand